“SAT ve GERİ KİRALAMA İŞLEMİ” NEDİR? NE İÇİN YAPILIR? VE AVANTAJLARI NELERDİR?

Günümüz ekonomi piyasasında firmalar, aktif büyüklerini artırmak, kredibilitelerini yükseltmek ve vergi avantajları sebebiyle “Sat ve Geri Kirala” işlemi popülaritesini artırmaktadır.

Bu yazımızda ilgili yöntemin ne anlama geldiği, ne için uygulandığı ve avantajları hakkında kısaca bilgi vereceğiz.

“SAT VE GERI KIRALA İŞLEMI”

2012 yılı öncesinde finansal kiralama şirketlerince finansal kiralamaya konu edinilen malların kiracıdan bizzat alınarak kiracının kendisine kiralanması 3226 Sayılı Finansal Kiralama Kanunu hükümlerine göre mümkün değildi.

13.12.2012 tarih ve 28496 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmış ve aynı tarihte yürürlüğe giren 6361 Sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu ile finansal kuruluş olarak faaliyet gösteren;

-       Finansal kiralama,

-       Faktoring ve,

-       Finansman Şirketlerinin,

kuruluş ve çalışma esasları ile finansal kiralama, faktoring ve finansman sözleşmelerine ilişkin usul ve esaslar yeniden belirlenmiş, daha önce yürürlükte bulunan,3226 sayılı Finansal Kiralama Kanunu ve 90 Sayılı Ödünç Para Verme İşleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname tüm ek ve değişiklikleri ile birlikte yürürlükten kaldırılmıştır.

Sat-Geri Kirala, bir şirketin aktifinde var olan, borcu bitmiş menkul ve gayrimenkul finansal kiralama şirketine satılıp ardından yeniden kiralanarak finansman sağlanmasıdır. En basit şekliyle; şirketler sahibi oldukları binaları belirli bir vadede anlaştıktan sonra finansal kiralama şirketine satabiliyor ve anlaşmaya göre periyodik olarak kira geliri ödemesi yapabiliyor. Böylece kendilerine finansman yaratabiliyor.

Ayrıca kiralama süresi sonunda taşınmaz şirketlere satıldığından; şirketçe alım bedeli maliyet bedeline dönüştüğünden varlık rayiç bedelle bilanço da yer alabilmektedir.

-       Kiracı; her türlü taşınır ve taşınmaz mallarını 6361 sayılı Kanun kapsamında geri kiralama amacıyla ve sözleşme sonunda geri alınması şartıyla, kiralayan kurumlara devreden kurumları,

-       Kiralayan kurumlar; finansal kiralama şirketleri, katılım bankaları ile kalkınma ve yatırım bankalarını,

-       Sat-kirala-geri al işlemi; her türlü taşınır ve taşınmaz malların 6361 sayılı Kanun kapsamında geri kiralama amacıyla ve sözleşme sonunda geri alınması şartıyla, kiracılar tarafından kiralayanlara satışı, kiralayanlar tarafından kiracılara kiralanması ve kiralayanlarca söz konusu varlıkların kiracılara kira süresi sonunda devrine ilişkin süreci ifade etmektedir.

İstisna uygulamasına her türlü taşınır ve taşınmaz mallar konu olabilecektir. İstisnaya konu olabilecek taşınmazlar, Türk Medeni Kanunu’nda “Taşınmaz” olarak tanımlanan ve esas niteliği bakımından bir yerden başka bir yere taşınması mümkün olmayan, dolayısıyla yerinde sabit olan mallardır. Taşınmazlar ile ilgili olarak 11 Seri No’lu KVK Genel Tebliğin (5.6.2.2.1) bölümünde yer alan açıklamalar esas alınacaktır. Taşınırlar ise 6361 sayılı Kanun kapsamında kiralamaya konu edilebilen ve kurumların aktifinde yer alan amortismana tabi tüm taşınırlardır. Örneğin, boş arsa ve arazi sat geri al kapsamında işleme tabi tutulabilse bile, kanun hükümlerinden yararlanamayacak ve bu kapsamda istisna uygulanmayacaktır.

Şirket tarafından finansal kiralama şirketine yapılacak satış İşleminin %100 Kurumlar Vergisinden istisna olabilmesi için;

-       6361 sayılı Finansal Kiralama Kanunu çerçevesinde yapılmış bir finansal kiralama sözleşmesi olması,

-       Aynı kanun kapsamında işlemin, geri kiralama amacıyla ve sözleşme sonunda geri alınması şartıyla, finansal kiralama şirketlerine satışının yapılması,

-       Sözleşme konusu ekipmanın gayrimenkul olması,

-       Satış bedelinin satışın yapıldığı yılı izleyen ikinci takvim yılının sonuna kadar tahsil edilmesi,

-       Satış kazancının, satışın yapıldığı yılı izleyen 5 yılın sonuna kadar pasifte özel bir fon hesabında tutulması,

-       Satış kazancının, 5 yıl içinde sermayeye ilave olarak kullanılması gerekmektedir.

-       Menkul kıymet, taşınmaz ticareti ve kiralanmasıyla uğraşan kurumlar bu istisna kapsamında değildir.

Söz konusu hususlara ilişkin dikkat edildiğinde oluşacak “Satış Bedeli ve Maliyet Bedeli Arasındaki Fark Bedeli”, öncelikle “549 Özel Fonlar” hesabına kaydedilecek; akabinde ise 5520 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 5/1-e maddesine göre sermayeye ilave edilebilecektir.

KDV Kanunu 17/4-y maddesindeki istisna uygulamasında, yukarıda açıklananlar dışında bir sınırlama bulunmamakta olup, taşınmaz ticareti ve kiralanmasıyla uğraşanların bu amaçla ellerinde bulundurdukları taşınmazların, bu hüküm kapsamında sat ve geri kirala işlemine tabi tutulması halinde de katma değer vergisi istisnası uygulanabilecektir.

6361 sayılı Kanunun 37’nci maddesine göre, finansal kiralama sözleşmeleri ve bu sözleşmelerin devrine ve tadiline ilişkin kâğıtlar ile bunların teminatı amacıyla düzenlenen kâğıtlar damga vergisinden, bu kâğıtlarla ilgili yapılacak işlemler harçtan müstesnadır. Buna göre finansal kiralama sözleşmesi kapsamında gerçekleştirilen satıp geri kiralama işlemleri dolayısıyla düzenlenen kağıtlar da damga vergisinden ve harçtan istisna olacaktır.

6361 sayılı Kanunun 37’nci maddesine göre, satıp geri kiralama yöntemi ile yapılan kiralama sözleşmeleri kapsamında kiralanan taşınmazların sözleşme süresi sonunda kiracı adına tapuya tescili tapu harcından müstesnadır. Diğer bir ifadeyle, geri kiralama yöntemiyle gerçekleştirilen finansal kiralama sözleşmesinin sonunda, gayrimenkulün finansal kiralama şirketi tarafından kiracıya geri satılması sırasında tapu harcı ödenmeyecektir.

Özetle Sat-Geri Kirala Yönteminin Avantajlarını Sıralarsak;

-       Firmanın bilançosunda aktifleri ve net işletme sermayesi artar, özvarlık gelişimi sağlar,

-       Firmanın borçlanma ve likidite rasyoları olumlu etkilenir, bilanço ratingi artar,

-       Firmanın aktifine giren haklardan amortisman gideri ayrılması gider yazılır,

-       Finansal kiralayana ödenen faiz tutarları her ay doğrudan finansman giderlerine işlenir,

-       Firmaya sat-geri kirala işlemi sonucunda yapılan satışlar ile ilgili olarak, kurumlar vergisi ve KDV avantajı sağlar,

-       Damga vergisi ve harç muafiyeti bulunmaktadır.

Söz konusu uygulamaya ilişkin tüm soru ve görüşleriniz için tarafımıza ulaşabilirsiniz.

Saygılarımızla.